Układ barwnikowy tworzą melanocyty, w których nieustannie odbywa się synteza barwnika, oddawanego keratynocytom w postaci ziarenek melaniny. Do najważniejszych zadań melaniny należy ochrona przed promieniowaniem słonecznym. Przebarwienia są grupą różnorakich zaburzeń pigmentacyjnych pojawiających się najczęściej na dłoniach, policzkach, czole, nosie, żuchwie oraz dekolcie. W przypadku znacznego uszkodzenia komórek barwnikowych może dojść nawet do ich rozpadu.
Zaburzenia barwnikowe skóry są widoczne jako przebarwienia, niedobarwienia lub odbarwienia. Stanowią istotny defekt kosmetyczny. W ocenie głębokości przebarwień pomocna jest diagnostyka za pomocą lampy Wooda.
Proces melanogenezy może być nasilony przez:
– promieniowanie UV,
– czynniki hormonalne (ciąża, okres menopauzy, zaburzenia funkcji tarczycy, preparaty antykoncepcyjne i inne), – substancje fototoksyczne lub fotoalergizujące znajdujące się w lekach albo w kosmetykach,
– stany zapalne skóry
Przebarwienia powstają również w wyniku nałożenia się na siebie dwóch lub więcej czynników. Ekspozycja na słońce lub promieniowanie emitowane przez sztuczne promienniki w połączeniu ze stosowaniem antykoncepcji jest częstą przyczyną powstawania przebarwień u wielu kobiet.
Rodzaje przebarwień
Pod względem obrazu histologicznego przebarwienia dzieli się na:
– naskórkowe (powstające pod wpływem nadmiernego nagromadzenia melanocytów w naskórku)
– skórne (melanina zlokalizowana jest w warstwie brodawkowej)
– mieszane (barwnik gromadzi się w naskórku i w skórze).
Przebarwienia naskórkowe dzielimy na:
– piegi, występują u osób ze skłonnościami rodzinnymi, przeważnie u osób młodych, rudowłosych. Objawiają się małymi plamkami jasno- lub ciemnobrunatnymi, leżącymi na powierzchni skóry. Występują w postaci mnogiej, głównie na twarzy, grzbietach rąk, przedramionach, plecach, klatce piersiowej. W wieku późniejszym mają tendencje do ustępowania.
Etiologia:
– liczba melanocytów nie jest zwiększona,
– występuje przyspieszony proces wytwarzania melaniny.
Leczenie (tylko miejscowe) polega na stosowaniu środków złuszczających. Korzystny efekt leczenia jest często niwelowany poprzez ekspozycję na słońce po której piegi nawracają. Dużą rolę odgrywają zabiegi zapobiegawcze, polegające na ochronie przed promieniami słonecznymi.
Melasma-nieestetyczne brązowe plamy pojawiające się na skórze, najczęściej u kobiet po 30 roku życia. Zaledwie kilka lat temu uważano, że są one za trudne do usunięcia, z tego też powodu bardzo rzadko decydowano się na zabiegi depigmentacji.
Możliwości współczesnej medycyny oraz kosmetologii sprawiają że melasma może z powodzeniem zostać usuwana przy pomocy metod o wiele bardziej skutecznych niż stosowanie kosmetyków do wybielania plam skórnych. Melasma to jedno z najczęstszych przebarwień, które głównie występują u kobiet, a rola czynników, które powodują to schorzenie jeszcze nie została do końca wyjaśniona. Zazwyczaj obrazem klinicznym schorzenia są nieregularne przebarwienia, ostro ograniczone brązowe plamy bez żadnych oznak zapalenia, najczęściej umiejscowione na twarzy. Symetria ognisk powoduje, że przybiera ona maskowaty wygląd. Formą objawowa, która występuje najczęściej, pojawia się w czasie ciąży, podczas przyjmowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych, leków, bądź też w czasie zaburzeń endokrynologicznych m.in. przy nadczynności tarczycy i chorobach jajników. Leczenie tego schorzenia oparte jest na stosowaniu preparatów odbarwiających i preparatów złuszczających.
Aby odbarwić skórę stosowane są środki zawierające w swoim składzie hydrochinon, kwas azaleinowy, kwas kojowy oraz retinoidy. Preparaty odbarwiające są stosowane w połączeniu z metodami naprzemiennych aplikacji. W złuszczaniu stosowane są alfahydroksykwasy, a w szczególności kwas glikolowy i kwas trójchlorooctowy. Wyróżnia się dwie metody złuszczania. W przypadku pierwszej metody stosowane są przewlekle niższe stężenia AHA, nierzadko w połączeniu z hydrochinonem, natomiast, jeśli chodzi o drugą metodę, to stosuje się w niej wyższe stężenia AHA, czyli 70% kwas glikolowy bądź 30% kwasu trójchlorooctowego .
Plamy soczewicowate – są to nieregularne jasno- lub ciemnobrązowe zmiany, w obrębie których występuje zwiększona liczba melanocytów i zwiększona zawartość melaniny.
Przyczyną ich powstawania mogą być ostre poparzenia słoneczne. U starszych osób najczęściej powstają na grzbietach dłoni i twarzy w wyniku wielokrotnej ekspozycji na słońce. Plamy soczewicowate swoim wyglądem przypominają piegi. Od piegów plamy soczewicowate różnią się większymi rozmiarami, bardziej ostrym odgraniczeniem od skóry nieprzebarwionej oraz występowaniem również w miejscach nie narażonych na ekspozycje słoneczne. Przebarwienia pozapalne – mogą pojawić się na skutek wcześniej przebytych dermatoz, np. trądziku lub łuszczycy oraz po urazach skóry. Przebarwienia pozapalne mogą być również wynikiem powikłań po zabiegach, w których dochodzi do uszkodzenia naskórka np. zabiegach laserowych, peelingach chemicznych i innych rodzajach dermabrazji.
Pod względem klinicznym zaburzenia barwnikowe hiperpigmentacyjne dzielimy na:
– przebarwienia miejscowe (znamiona, plamy hiperpigmentacyjne spowodowane czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi, zapalnymi, lekami, hormonami oraz powstające w wyniku nieprawidłowego metabolizmu lub niedoborów witamin).
– przebarwienia rozlane (rozwijają się w chorobach ogólnoustrojowych).
Warstwa skóry na której znajduje się najwięcej barwnika melaninowego, ma duże znaczenie prognostyczne co do tego, jak skuteczne będzie leczenie. Osoby z przebarwieniami naskórkowymi znacznie lepiej odpowiadają na stosowane terapie.
Edyta Furowicz o sobie:
Kosmetologiem zostałam z zamiłowania. Realizując swoją pasję ukończyłam studia w Wyższej Szkole Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi, ze specjalizacją “Odnowa biologiczna z elementami dietetyki” oraz “Menager Ośrodków Spa i Wellness”. Zajmuję się również trychologią, jestem linergistką i szkoleniowcem. W mojej wieloletniej pracy kieruje się holistycznym podejściem oraz kładę duży nacisk na najwyższe standardy, ucząc się i szkoląc również poza granicami kraju.
Jestem osobą zawsze uśmiechniętą, pełną optymizmu, odpowiedzialną, lubiącą wyzwania i dobrze zorganizowaną. Moja praca często związana z trwałym wizerunkiem jest dla mnie sztuką, która gości w duszy”. Z ogromną starannością i dbałością pielęgnuję w niej harmonię. Prywatnie kocham podróże, taniec, muzykę i dobrą kuchnię.
