Trudno wyobrazić sobie bez niej jesień. Dynia – zdrowa, smaczna i niezwykle wszechstronna przedstawicielka roślin z rodziny dyniowatych. Powstają z niej zarówno zupy, placki i kopytka, jak również ciasta, serniki, muffiny. Znakomita w daniach wytrawnych i na słodko. O sposobie obróbki termicznej i walorach odżywczych dyni opowiada Katarzyna Błażejewska-Stuhr, dietetyczka kliniczna i psychodietetyczka, ekspertka kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”, a przepisy na potrawy z dynią proponuje Joanna Brodzicka, autorka bloga Wkawiarence.pl i Ambasadorka kampanii.
Dynia, w zależności od rodzaju, przybierać może kształty od okrągłych i pękatych po podłużne. Na targach i w sklepach najczęściej spotkamy dynię zwyczajną. Cechuje się średnicą ok. 40 cm, jasnopomarańczową lub pomarańczowo-zieloną skórką i jasnym miąższem. Częścią jadalną dyni zwyczajnej jest miąższ znajdujący się pod skórką, dlatego podczas jej przygotowania należy odkroić twardą skórę i usunąć z wnętrza nitkowatą strukturę, na której utrzymują się pestki.
Najlepszą do obróbki termicznej dynią jest japońska odmiana hokkaido, której skórka po upieczeniu nabiera słodkiego posmaku. – Dynię tę, po obróbce termicznej, możemy śmiało zjadać niemalże w całości. Wystarczy usunąć gniazdo nasienne i resztę upiec w piekarniku. Jeśli chcemy przygotować dyniową zupę, najlepiej sprawdzi się dynia piżmowa, w kształcie przypominająca dużą gruszkę. Ma ona dużo soczystego miąższu, ale i najwyższą kaloryczność spośród wszystkich rodzajów dyni – wyjaśnia Katarzyna Błażejewska-Stuhr.
Wartości odżywcze dyni są uzależnione od jej rodzaju, jednak we wszystkich gatunkach znajdziemy witaminy A, B2, E oraz sole mineralne – magnez, potas, sód, żelazo, wapń i cynk. – Dynia wspomaga odkwaszanie organizmu i wzmacnia odporność, dlatego szczególnie polecana jest w okresie jesiennym. Ja przygotowuję na zimę puree z dyni: piekę, a następnie blenduję i mrożę w opakowaniach po ok. 400 g. Dzięki temu mogę potem zrobić z niej ciasto lub zupę – mówi ekspertka kampanii „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”.
PRZEPISY JOANNY BRODZICKIEJ, AUTORKI BLOGA WKAWIARENCE.PL
Mus z dyni
Składniki:
• dynia
• olej
Dynię kroimy na niewielkie kawałki, nie oddzielając od skórki. Każdy kawałek kładziemy na papierze do pieczenia na blasze z piekarnika i pędzelkiem „malujemy” olejem. Pieczemy w piekarniku ok. 40-50 min. w 180 st. C. Po upieczeniu należy odczekać, aż dynia lekko wystygnie. Następnie zdejmujemy część jadalną do miski i blendujemy. W ten sposób otrzymamy mus z dyni, który stanowi bazę do wielu potraw i jest bardzo zdrowy dla niemowląt.
Kopytka dyniowe na dwa sposoby
Składniki:
• 1 kg ziemniaków
• 1 jajko
• 3 szklanki mąki
• mus z 1/2 średniej wielkości dyni hokkaido
• masło
• opcjonalnie biały ser, zielona pietruszka
Dynię posmarowaną olejem pieczemy w piekarniku, zgodnie z przepisem na mus z dyni. Ziemniaki obieramy i gotujemy. Kiedy są już miękkie, dusimy, solimy i odstawiamy do wystygnięcia. Łączymy dynię, ziemniaki, jedno całe jajko oraz mąkę i zagniatamy ciasto. Jeśli jest klejące, podsypujemy mąką. Formujemy po kolei pałeczki i kroimy nożem na zgrabne paluszki – kopytka. Gotowe kopytka dyniowe gotujemy w osolonej wodzie. Na patelni roztapiamy masło i polewamy nim ugotowane kopytka. Wspaniale smakują posypane białym serem i zieloną pietruszką.
Wytrawne muffiny dyniowo-marchewkowe
Składniki:
• 2 kopiate łyżki musu z dyni
• 1 starta marchewka (niewielka)
• 1 jajko
• 2 łyżki oleju
• 1 łyżka nasion słonecznika
• 2 łyżki mąki
• 1/2 łyżeczki sody
• 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia
• 1/3 szklanki wody
• 1 łyżka cukru
• przyprawy: 1/3 łyżeczki soli, szczypta pieprzu, 1/3 łyżeczki kurkumy, 1 łyżeczka oregano, 1/3 łyżeczki słodkiej papryki (wędzonej), 4 łyżeczki cukru
W jednej misce łączymy suche składniki, w drugiej misce – mokre. Następnie łączymy całość. Przelewamy otrzymaną masę do foremek. Nagrzewamy piekarnik do 180 st. C i pieczemy muffinki ok. 35 min. Muffiny świetnie smakują z zielonymi oliwkami lub suszonymi pomidorami ze słoiczka z zalewy – można je dodać do pieczenia lub potraktować jako dodatek. Muffiny możemy również przekroić na pół i posmarować serkiem naturalnym lub ziołowym.
Ciasto dyniowe z polewą z musu z dyni i białej czekolady
Składniki:
• 1 szklanka musu z dyni
• 1 szklanka cukru
• 1 kostka masła – 200 g
• 220 g mąki pszennej
• 1 łyżeczka sody
• 1 łyżeczka proszku do pieczenia
• 2 łyżeczki pasty waniliowej /opcjonalnie cukier lub aromat waniliowy
• 3 jajka
• 1 tabliczka białej czekolady
Przygotowujemy mus z dyni. Masło kroimy na kawałki i podgrzewamy w garnku wraz z pastą waniliową i cukrem. Zestawiamy z ognia, aby przestygło. Połowę musu z dyni łączymy z roztopionym masłem z cukrem i wbijamy do niego żółtka. Całość mieszamy. Białka ubijamy ze szczyptą soli na sztywną, lśniącą pianę. W międzyczasie nagrzewamy piekarnik do 180 st. C (góra-dół) i smarujemy foremkę/tortownicę masłem. Możemy również wyłożyć ją papierem do pieczenia. Mąkę łączymy z sodą i proszkiem do pieczenia, a następnie z musem z dyni z masłem i żółtkami, na koniec dodając pianę z białek, delikatnie ją mieszając. Całość wylewamy na foremkę, wstawiając do piekarnika na ok. 40 min. Po tym czasie sprawdzamy wykałaczką, czy jest dobrze upieczone – jeśli patyczek jest suchy, oznacza to, że ciasto już jest ładnie wypieczone. Na koniec przygotowujemy masę z musu z dyni oraz czekolady. Roztapiamy czekoladę i dodajemy mus. Nie zagotowujemy. Gotową polewą polewamy lekko przestudzone ciasto.
Ogólnopolska kampania promocyjno-edukacyjna „Jedz owoce i warzywa – w nich największa moc się skrywa!”, której organizatorem jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych, sfinansowana jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.
Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej oraz na profilach na Facebooku i Instagramie: https://jedzowoceiwarzywa.pl/
