Od ponad 7000 lat, mądrość starożytnych cywilizacji chińskiej i greckiej jest mocno zakorzeniona we współczesności przekazem, że “Sport to zdrowie”. Eksperci kampanii Akcja Kardioprotekcja zwracają uwagę, że nie każdy rodzaj aktywności fizycznej jest bezpieczny, zwłaszcza dla osób po przebytym wcześniej incydencie sercowo-naczyniowym.
Co 9 mieszkaniec Unii Europejskiej ma zdiagnozowaną chorobę sercowo-naczyniową, a koszty leczenia blisko 50 mln mieszkańców wspólnoty europejskiej wynoszą około 210 miliardów euro rocznie.[1] Epidemiologia wskazuje jasno, że tylko 30% chorób serca ma podłoże genetyczne, a pozostałe 70% jest zależne od stylu życia.[2] Dane te pokazują jak ważne jest świadome i regularne praktykowanie aktywności fizycznej, zwłaszcza wśród osób, które znajdują się w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych
Co warto wiedzieć, aby czerpać korzyści z prowadzenia sportowego trybu życia, będąc w grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych?
W trakcie aktywności fizycznej serce pracuje intensywniej, co skutkuje szybszym przepływem krwi przez mięśnie szkieletowe, serce i skórę. Proces ten prowadzi do wytrenowania serca, zwiększenia masy komórek mięśnia sercowego oraz poprawy mikrokrążenia. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje, aby osoby dorosłe , regularnie uprawiały umiarkowaną aktywność fizyczną minimum 30 minut dziennie, pięć dni w tygodniu.[3]
Ważna jest również świadomość jak prawidłowo przygotować się do regularnych treningów. Przede wszystkim warto zacząć od lekkiego wysiłku i zwiększać go stopniowo, a równie ważne jest zapoznanie się z ewentualnymi przeciwwskazaniami podczas konsultacji z lekarzem. Czynniki takie jak wiek, płeć, uzdolnienia ruchowe, ale i historia przebytych chorób warunkują nasze predyspozycje do wykonywania konkretnych aktywności sportowych. Podczas treningu należy pamiętać o monitorowaniu tętna, które jest głównym miernikiem stopnia intensywności treningu. Na przykład dla osoby 40-letniej maksymalne tętno wysiłkowe wynosi 180 uderzeń serca na minutę. Aby uzyskać odpowiednie rezultaty powinniśmy wiedzieć również jak prawidłowo połączyć sport ze zdrową i zbilansowaną dietą.
– Uprawiając sport nawet przez 30 minut, lecz codziennie, minimalizujemy ryzyko wystąpienia choroby układu sercowo-naczyniowego. Spacer, nordic walking, taniec, tai chi, pływanie oraz wszystkie treningi typu cardio (np. fitness, aerobic) przy zachowaniu dostosowanej do stanu pacjenta intensywności to sporty adekwatne dla osób z problemami sercowymi. Niestety nie wszyscy pacjenci wiedzą, że niektóre rodzaje aktywności fizycznej mogą być dla nich niewskazane i wymagają indywidualnej oceny przed rozpoczęciem aktywności, takim przykładem może być joga, której rożne odmiany wymagają indywidualnego dostosowania do danego pacjenta. Wszelkie sporty ekstremalne, kulturystyczne czy też takie, w których występuje duża rywalizacja i stres również mogą być ryzykowne – alarmuje prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz, ekspert kampanii „Akcja Kardioprotekcja”.
Dawka codziennego ruchu może pozytywnie wpłynąć na nasze życie i zdrowie. Aktywność fizyczna ma wiele pozytywnych korzyści, wśród których można wymienić np. redukcję masy ciała, co jest niezwykle istotne u osób z otyłością, nadciśnieniem i podwyższonym cholesterolem. Co więcej, pocenie się podczas treningu, powoduje utratę wody i soli, co wpływa korzystnie na nadciśnienie. Dzięki aktywności ruchowej poprawia się nasza kondycja oraz zwiększa się odporność na stres, co oddziałuje pozytywnie na poziom ciśnienia i zapobiega jego nagłym skokom. Należy być jednak świadomym swoich możliwości i ograniczeń. Po przebytym incydencie sercowo-naczyniowym nie wszystkie ćwiczenia są wskazane, dlatego warto skonsultować się z ekspertem przed podjęciem aktywności fizycznej.
– Osobiście rekomenduje wszystkim pacjentom zarówno tym po przebytym incydencie, jak i niebędącym w grupie ryzyka na podejmowanie świadomych decyzji w kwestii aktywnego trybu życia. Prowadząc intensywne treningi, warto kontrolować stan swojego organizmu z lekarzem, najlepiej kardiologiem lub specjalistą w zakresie rehabilitacji medycznej czy tez lekarzem medycyny sportowej. Należy także pamiętać, że źle dopasowany, niezaplanowany, okazjonalny czy też zbyt forsowny wysiłek, zamiast polepszyć naszą formę, może ją stanowczo pogorszyć – dodaje prof. Piotrowicz.
Warto znać informacje dotyczące swoich wskazań, jak i przeciwwskazań istotnych do podjęcia aktywnego trybu życia. Eksperci zachęcają do odwiedzenia strony – www.kardioprotekcja.pl, aby wykonać prosty KardioTest i sprawdzić, w jakiej kondycji jest nasze serce. Każda osoba po ukończeniu KardioTestu otrzymuje również spersonalizowane zalecenia, ułatwiające działania kardioprotekcyjne i rehabilitację kardiologiczną. Na stronie udostępniane są również podcasty i webinary z ekspertami nt. czynników ryzyka sercowo-naczyniowego oraz rehabilitacji kardiologicznej.
Informacje o kampanii
Ogólnopolska kampania „Akcja Kardioprotekcja” ma na celu poprawę świadomości dotyczącej prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Działania edukacyjne obejmują upowszechnianie wiedzy na temat stosowania kardioprotekcji oraz rehabilitacji kardioprotekcyjnej w społeczeństwie, jako skutecznego zapobiegania chorobom sercowo-naczyniowym. Dane GUS z 2020 wskazywały, że choroby układu krążenia w Polsce przewodzą stawce przyczyn umieralności, wyprzedzając choroby nowotworowe i choroby układu oddechowego. W 2019 r. łącznie odpowiadały one za 73 proc. wszystkich zgonów. W skład Rady Ekspertów kampanii wchodzą: prof. dr hab. n. med. Piotr Jankowski, prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz oraz dr hab. n. med. Agnieszka Kapłon-Cieślicka. Inicjatorem kampanii jest Zentiva, właściciel leku Polocard.
[1] https://www.escardio.org/The-ESC/Press-Office/Fact-sheets
[2] https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,sport-to-zdrowie–przestrzegaj-tych-zasad–to-serce-ci-podziekuje,artykul,00586146.html
[3] – https://www.wskfit.pl/PDF/artykuly/17/17044-Zarski.pdf
fot. Freepik.com